Có các loại đất trồng cây nào? Đất trồng nào tốt nhất?
Đất trồng là lớp đất trên vỏ trái đất, cung cấp oxi và dưỡng chất cho thực vật. Mỗi loại cây sẽ thích nghi được với các loại đất trồng cây nhất định.
1. Đất trồng là gì?
Đất trồng là lớp đất trên vỏ trái đất, cung cấp oxi, chất dinh dưỡng và nước giúp thực vật sinh trưởng, bám trụ vững chắc trên đó mà không bị đổ ngã. Các loại đất trồng cây có 3 thành phần chính bao gồm:
- Phần rắn: Cung cấp chất vô cơ và hữu cơ.
- Phần lỏng: Cung cấp lượng nước đủ cho cây phát triển.
- Phần khí: Cung cấp các loại khí Oxi, Nitơ, CO2 cần thiết cho cây.
Một loại đất trồng được xem là tốt phải đáp ứng đủ các phần rắn, lỏng, khí theo tỷ lệ 40% chất rắn, 30% nước, 30% không khí.
2. Có những loại đất trồng cây nào?
Có rất nhiều loại đất trồng cây công trình khác nhau:
- Đất thịt
- Đất sét
- Đất cát
- Đất phù sa
- Đất đỏ
- Đất phèn
Khi bắt đầu dự án trồng cây công trình hay trồng cây ăn quả hoa màu bất kỳ, bước đầu tiên luôn là đất trồng. Mỗi loại cây sẽ thích nghi được với các loại đất trồng cây nhất định bởi vì đặc tính của đất. Việc phân biệt các loại đất trồng rất quan trọng, nó quyết định việc giống cây nào có thể sinh trưởng tốt và cách chăm sóc cây công trình, cây ăn quả phù hợp.
2.1 Đất thịt
Đất thịt là loại đất mang tính trung gian giữa đất cát và đất sét, tỉ lệ thành phần là 25%- 50% cát, 30%- 50% mùn (limon) và 10%-30% sét. Đất thịt có thành phần cơ giới nhẹ với 3 cấp hạt cát, limon, sét:
- Đất thịt nhẹ có tỷ lệ cát lớn hơn limon và sét.
- Đất thịt nặng có tỷ lệ thành phần cát giảm và sét tăng.
- Đất thịt trung bình là loại tốt nhất, phù hợp với nhiều giống cây công trình nhất.
Đất thịt có ưu điểm dễ cày bừa, làm đất và bón phân, chế độ điều hoà thuận lợi, không bị vỡ khi nén thành khối. Tuy nhiên khi trồng cây trên vùng đất thịt bạn cần chú ý việc thoát nước vì đất dễ bị ẩm, úng nước nếu tưới hoặc mưa nhiều.
Trong số các loại đất trồng cây, đất thịt phù hợp với hầu hết các loại cây trồng từ hoa màu đến rau quả:
- Các loại cây gia vị
- Cây dược liệu
- Cây bonsai
- Cây ăn trái
- Hoa cảnh
- Rau sạch
2.2 Đất sét
Đất sét là loại đất đặc trưng tại một số vùng đồi núi, gần biển và vài tỉnh đồng bằng, dẻo và dính khi ướt nhưng lại rất cứng khi khô. Đất sét có thành phần cơ giới gồm 0% – 45% cát, 0% – 45% mùn, 50% – 100% sét tuỳ khu vực.
Ưu điểm của đất sét:
- Giữ nước và giữ phân bón tốt.
- Nhiệt độ đất thay đổi chậm hơn so với nhiệt độ không khí, ổn định hơn đất cát.
- Hấp thu chất dinh dưỡng tốt do chứa nhiều keo.
- Chất hữu cơ phân giải chậm trong đất sét nên thường giàu dinh dưỡng hơn đất cát hay các loại đất trồng cây công trình khác.
Hạn chế:
- Đất sét giữ quá chặt các chất dinh dưỡng khiến cây khó hấp thu.
- Khó thấm nước và giữ nước lại ở tầng dưới khiến cây trồng dễ ngập, úng gây ra thối rễ.
- Thoát khí kém, nghèo chất hữu cơ.
- Đất cứng khi khô, gây tốn nhiều công sức trong việc cày bừa, làm đất.
Nếu bạn muốn trồng cây ở vùng đất sét tốt thì phải cải tạo đất kỹ bằng cách bón Tanixa pH Sol 3.
2.3 Đất cát
Đất cát có nhiều hạt cát rời rạc, khi chạm tay vào cảm giác sạn, thành phần cơ giới 80% -100% cát, mùn và đất sét chỉ chiếm từ 0% – 10%.
Ưu điểm của loại đất trồng cây này là:
- Thấm nước nhanh và dễ thoát nước.
- Thoáng khí và có vi sinh vật háo khí hoạt động mạnh mẽ.
- Dễ cày bừa và ít tốn công cải tạo.
Nhược điểm:
- Giữ nước và giữ phân bón kém.
- Vi sinh vật trong đất kém phát triển khiến cỏ mọc nhanh.
- Dễ xảy ra tình trạng khô hạn, ảnh hưởng cây trồng.
- Chất hữu cơ thường bị phân giải nhanh.
Thông thường cách cải tạo đất cát trồng cây hiệu quả là bón phân hữu có nhiều lần, vùi sâu, bón thêm bùn ao, nước phù sa vào.
>> Xem thêm: Tiêu chí chọn mua cây công trình giống giá rẻ sinh trưởng tốt
2.4 Đất phù sa
Đất phù sa mệnh danh là loại đất trồng cây tốt nhất, có các thành phần dinh dưỡng tự nhiên đa dạng như chất hữu cơ, chất vô cơ, chất khoáng, vi lượng, đa lượng, các hạt keo liên kết đất và các loại vi sinh vật phong phú. Ở Việt Nam, các loại đất trồng cây phù sa vùng bãi bồi ven sông còn được bồi đắp lượng phù sa màu mỡ hằng năm.
Đất phù sa dường như không có nhược điểm đối với việc trồng trọt canh tác. Đây cũng là loại đất phù hợp với sự sinh trưởng và phát triển hầu hết các loại cây trồng.
2.5 Đất đỏ
Đất đỏ hay đất bazan là một loại đất trồng đặc trưng của đồi núi Tây Nguyên Việt Nam. Đất đỏ được hình thành từ núi lửa phun trào và trải qua thời kỳ phong hóa, có độ pH thấp, giàu oxit sắt và nhôm, hàm lượng chất hữu cơ thấp, có thể nói đất đỏ là một loại đất chua.
Ưu điểm:
- Thoát nước tốt, tơi xốp, mịn, thoáng khí.
- Hàm lượng vôi cao, sắt nhôm và tính acid cao.
Hạn chế:
- Cần bổ sung các chất dinh dưỡng để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho cây trồng.
- Cần đảm bảo nguồn nước tưới cho đất vì khi thiếu nước, kết cấu đất sẽ bị rời rạc.
- Đất đỏ có kết cấu đa dạng nhưng nhưng phần lớn là đất thịt tơi xốp. Loại đất này rất thích hợp để trồng cây công trình.
- Cây công nghiệp lâu năm như cao su, cà phê, hồ tiêu, điều, chè,…
- Cây ăn trái lâu năm: dâu, bơ, sầu riêng, hồng, cam, quýt, mắc ca,…
- Các loại rau màu: cải, súp lơ, xà lách
- Các loại cây trồng lấy củ: khoai lang, khoai tây, cà rốt, củ cải trắng, củ cải đường, hành tây,…
2.6 Đất phèn
Đất phèn được biết đến là đất chua mặn, độ pH đất rất thấp nhưng lại có lượng chất độc Al3+, Fe2+ và SO42 rất cao. Đất phèn không có khả năng tự làm sạch vì khả năng trao đổi và đệm của môi trường đất đã bị phá huỷ.
Đất phèn được xem là loại đất xấu nhất trong các loại đất trồng cây, gần như không có ưu điểm nào thuận lợi cho việc trồng trọt. Nếu muốn trồng cây công trình trên loại đất này phải bỏ công cải tạo:
- Dùng vôi nâng pH, tủa sắt.
- Dẫn nước vào rửa phèn.
- Tưới Tanixa pH Sol 2 để kết tủa SO42- nhằm làm cho Fe2+, Al3+ không linh động gây ngộ độc cây.
- Giữ pH cải tạo trên 5 để hạn chế tác dụng của ion phèn.
Các loại đất trồng cây là môi trường sinh sống và phát triển của cây trồng, đất tốt giúp cây trồng khỏe mạnh, giảm chi phí canh tác. Hơn nữa, khi bạn phân biệt các loại đất trồng sẽ giúp bạn mua cây công trình phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng tự nhiên hơn. Ngược lại hiểu rõ đặc tính của các loại đất trồng cây cũng giúp bạn biết được loại đất trồng nào tốt cho giống cây công trình bạn đang muốn trồng.